رادیوتراپی استریوتاکتیک برای درمان سرطان ریه

سرطان ریه چیست ؟

سرطان ریه شایع ترین نوع سرطان در میان مردان و زنان در تمام جهان است و به این دلیل که اکثر بیماران در مراحل انتهایی سرطان شناسایی می شوند، سرطان ریه بالاترین آمار مرگ ناشی از سرطان را شامل می شود.

حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از بیماران در مراحل ابتدایی تشخیص داده میشوند و تحت جراحی قرار میگیرند. درمان ارجح برای سرطان ریه در مراحل ابتدائی جراحی است. برای بیمارانی که طبق نظر پزشک کاندید جراحی نیستند و یا خود بیمار تمایلی به جراحی ندارد، رادیوتراپی درمان انتخابی اصلی است.

رادیوتراپی در درمان سرطان ریه

رادیوتراپی(پرتو درمانی) استریوتاکتیک از جنبه های مختلفی با رادیوتراپی متداول، تفاوت دارد. در این روش دوز بالایی از پرتو به طور خاص بر ناحیه مورد نظر متمرکز می شود که می تواند سرطان را از بین ببرد. از رادیوتراپی استریوتاکتیک به طور معمول برای درمان تومورهای کوچکی که در مراحل ابتدایی تشخیص داده شده اند،استفاده می شود.

در این روش از سیستم های تصویر برداری با دقت بالا مثل سی تی اسکن برای تعیین کردن محل دقیق تومور استفاده می شود. به وسیله سی تی اسکن محل دقیق تومور مشخص شده و دوز بالاتری از پرتوهای درمانی به تومور تابیده می شود  بدون آن که به بافت های حیاتی اطراف اسیبی برساند.

در رادیوتراپی استریوتاکتیک به دلیل استفاده از دوزهای بالاتر، طول دوره درمان کوتاه تر شده و بیمار سه تا پنج جلسه رادیوتراپی در یک دوره پنج روزه دریافت میکند؛ در حالی که در رادیوتراپی معمولی، بیمار به مدت ۶هفته و یا حتی بیشترو هرنوبت سی دقیقه رادیوتراپی شود.

کاربرد رادیو تراپی استریوتاکتیک برای درمان سرطان :

• مراحل ابتدائی و یا عود مجدد سرطان ریه
• مراحل ابتدائی سرطان کبد
• مراحل ابتدائی سرطان پروستات
• متاستاز های مغزی
• تومورهای قاعده جمجمه مثل مننژیوم و کندروما
• ناهنجاری های شریانی وریدی
• سرطان هایی که مجدد عود کرده اند یا در بدن پخش شده اند.
• مزیت های رادیوتراپی استریوتاکتیک

۱)اثربخشی بالا و دقت زیاد

۲)غیر تهاجمی و عوارض حداقل

۳)مدت درمان کوتاه

این روش در چه مرحله از بیماری مناسب است؟

برای سرطان هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند، رادیوتراپی استریوتاکتیک یک روش درمانی ارجح است. چون در این روش پرتوهای درمانی به طور دقیق بر ناحیه کوچک توموری متمرکز می شود و دقتی در حد یک میلی متر و حتی کمتر دارد، برخلاف رادیوتراپی معمولی بیماران عوارض جانبی کمتری را تجربه میکنند و عوارض شدید جانبی به ندرت رخ میدهد

.هر جلسه درمانی بین ۳۰دقیقه تا یک ساعت زمان میبرد و بعد از آن بیمار قادر است به ادامه فعالیت های روزانه خود بپردازد و اختلالی در روند معمول زندگی ایجاد نمی شود.

عوارض جانبی خیلی کم و طول مدت درمانی کوتاه تنها بخش کوچکی از مزایای رادیوتراپی استریوتاکتیک هستند. مطالعات نشان داده این روش به طرز چشمگیری درصد موفقیت درمان غیرجراحی برای بیماران با سرطان ریه در مرحله ابتدایی را بالا برده  و روشی بسیار موثر است.

درمان سرطان ریه در بیشتر موارد دشوار است چون اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شود. پیش اگهی پنج ساله سرطان ریه، تنها ۱۵ درصد می باشد. در نتیجه غربالگری و تشخیص زودرس اهمیت ویژه ای دارد.

به همه افراد بالای ۵۵ سالی که مدت زمان طولانی سیگار میکشیدند، توصیه می شود تحت غربالگری با سی تی اسکن قرار بگیرند؛ اگردر سرطان ریه در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، احتمال درمان موفق با رادیوتراپی استریوتاکتیک ۷۰ تا ۸۰ درصد است و این میزان موفقیت معادل با درمان جراحی است.

نحوه درمان به روش رادیوتراپی استریوتاکتیک

قبل از آنکه پرتودرمانی شروع شود، پزشک در یک جلسه مقدماتی دوز لازم و نحوه پرتودرمانی را مشخص میکند. بعد از انجام بررسی های لازم و آماده شدن تجهیزات متناسب برای فرد جهت حفاظت ازارگان های سالم، میتوان جلسات درمانی را برنامه ریزی کرد.

برای چه افرادی می توان از رادیوتراپی استریوتاکتیک استفاده کرد؟

رادیوتراپی استریوتاکتیک درمانی موثر برای سرطان ریه در مراحل ابتدائی (T1/T2N0) می باشد.

• بیمارانی که طبق نظر پزشک کاندید جراحی نیستند و یا خود بیمار تمایلی به انجام عمل جراحی نداشته باشد.
• بیماران با تومورهای متعدد و یا سابقه دریافت رادیوتراپی قبلی، بهتر است تحت درمان با رادیوتراپی استریوتاکتیک قرار بگیرند.

بیماران با عملکرد محدود ریه و سن بالا ممنوعیتی برای استفاده از این روش ندارند.

حتی دربرخی شرایط خاص که امکان نمونه گیری از ضایعه فراهم نیست، میتوان تنها با تکیه معیارهای بالینی، درمان با رادیوتراپی استریوتاکتیک را برای  بیمار آغاز کرد.