درمان سرطان مغز و نخاع در بزرگسالان
سرطان مغز و نخاع در بزرگسالان
درمان سرطان مغز و نخاع – تومور های مغزی برخلاف سایر تومور های بدن که به دو دسته خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند و ویژگی های متفاوتی دارند همگی قابلیت رشد و نفوذ به بافت های اطراف مغز را دارند از این رو بحث در رابطه با تومور های مغزی نیازمند حساسیت بیشتری است
همانطور که گفته شد گاهی مداخله درمانی برای تومور های خوش خیم ضرورت ندارد و تومور رشد چندانی نخواهد کرد
با این حال در رابطه با تومور های مغزی باید موارد زیر را بررسی نمود
- سرعت رشد و گسترش تومور به سایر بافت های اطراف
- محل قرار گرفتن تومور و نزدیک بودن تومور به بافت یا ارگان های حساس از نظر عملکردی
- امکان بازگشت تومور حتی بعد از اقدام به جراحی
نکته حائز اهمییت تفاوت میان تومور های مغزی نخاعی در کودکان و بزرگسالان از نظر سیر پیشرفت بیماری و خطر آسیب رسانی آن هاست
سیستم اعصاب مرکزی چیست و چه وظایفی دارد؟
مغز ارگانی است که کنترل احساسات ،تصمیم گیری ها،حافظه و سایر اعمال حیاتی چون بینایی ،شنوایی و تحلیل تمام پاسخ های بدن را بر عهده دارد مغز انسان شامل سه ناحیه اصلی می باشد
- قشر مغز(مخ)
- مخچه
- ساقه مغز (که خود شامل مغز میانی،پل مغزی،بصل النخاع است)
ساقه مغز گرچه بخش کوچکی از مغز را شامل می شود اما اعمال حیاتی در ان کنترل می شود که این موضوع اهمییت تومور های این ناحیه و حساسیت جراحی را در آن مشخص می کند از این رو بسیاری از تومورهای این ناحیه از دستگاه عصبی مرکزی شرایط لازم برای جراحی را نخواهند داشت
نخاع نیز در کنار مغز عصب دهی ماهیچه و ارگان های حیاتی بدن را برعهده دارد که شامل تعداد زیادی از اعصاب حسی و حرکتی است که کنترل اعمال بدن را بر عهده دارد و در صورت بروز مشکل در نقطه کوچکی نیز فرد می تواند با اختلالات جدی حسی و حرکتی مواجه شود
بدین جهت محافظت از مغز و نخاع این دو ارگان حیاتی به کمک استخوان های جمجمه و ستون فقرات و همینطور توسط مایع مغزی نخاعی به عمل خواهد آمد
از آن جایی که در دستگاه عصبی مرکزی هر بخش فعالیت خاصی بر عهده دارد وجود تومور در هر بخش عملکرد خاصی را تحت تاثیر قرار خواهد داد که با توجه به علائم بالینی و تایید تصاویر عکسبرداری وجود تومور تایید خواهد شد
برای مثال وجود تومور در غده هیپوفیز یا تالاموس که از مراکز کنترل و ترشح هورمون های حیاتی بدن هستند می توان سطح نا متوازنی از هورمون هارا مشاهده کرد یا در صورت وجود تومور در مسیر اعصاب چشمی اختلالات بینایی مشاهده خواهد شد
تومور های مغزی به دو دسته
- تومورهای اولیه که منشا ابتدایی آن ها از خود بافت مغز یا نخاع منشاء میگیرد
- تومور های ثانویه که حاصل متاستاز از سایر تومورهای بدن به بافت مغز و نخاع هستند که بیشتر در بزرگسالان رایج هستند
انواع تومور بستگی به نوع جنس و بافت تومور همچنین سطح و درجه تومور دارد
4 سطح برای تومور های مغزی نخاعی تعریف شده که در نوع 1و2 رشد تومور آهسته و احتمال آسیب رسانی آن کم است اما در سطح 3و4 رشد تومور سریع تر تهاجم آن به بافت اطراف بیشتر خواهد بود
انواع تومور ها بر اساس جنس آن ها
درمان سرطان مغز و نخاع و انواع تومورها بیشتر بدانیم
1. گلیوما
نام این نوع تومور از سلول های نگهبان سیستم اعصاب مرکزی گرفته شده و خود شامل 3 نوع سلول محافظتی سیستم اعصاب مرکزی به نام های
2. آستروسیت ها(سلول های ستاره ای)
که به سرعت به بافت اطراف تهاجم خواهند داشت و همینطور به مایع مغزی نخاعی و از این طریق به سایر ارگان ها متاستاز خواهند دادو معمولا شامل 2 تا 10 تومور می شوند بدخیم ترین تومور مغزی بزرگسالان در سطح 4 این نوع تومور می باشد که گلیوبلاستوما نام دارد
3. الیگودندریوما
نیز تومور های سلول های نگهبان هستند که سطح2 هستند ولی امکان نفوذ به سایر بافت های اطراف را دارند نوع تهاجمی تری از تومورهای الیگودندریوما تومورهای سطح 3 یا همان آناپلاستیک الیگودندریوما نامیده می شوند
4. اپندیموما
که گروه دیگری از تومور های سلول های نگهبان اند
ممکن است به سطح 3 برسند و به صورت آنابلاستیک اپندیوما درآیند
5. گانگلیوما
از تومور های بسیار نادری است که با جراحی و یا رادیوتراپی درمان می شود و جزء تومور های سلول های نگهبان سیستم اعصاب مرکزی است
6. شوآنوما
این تومور ها هم دسته دیگری از تومورهای سلول های نگهبان دستگاه عصبی مرکزی هستند که خوش خیم اند اما ممکن است به علت رشد در کنار اعصاب شنوایی و تعادلی مشکلاتی در شنوایی و تعادل بیمار ایجاد کنتد و یا در ناحیه نخاع مشکلات مربوط به عدم کنترل مثانه را به وجود آورند
7. مدولابلاستوما
از تومور های شایع در کودکان است که روش درمانی برای آن ها جراحی رادیو تراپی و حتی شیمی درمانی است
8. مننژیوما
تومورهای مربوط به پرده مننژ که از شایع ترین تومور های اولیه در بزرگسالان می باشند ریسک این تومور با افزایش سن بیشتر می شود و در خانم ها شایع تر است همچنین افراد با سابقه بیماری نوروفیبروماتوز که دارای تعداد زیادی تومور های خوش خیم در سیستم عصبی هستند نیز بیشتر است
9. کرانیوفارنژیوما
این تومور ها از جمله تومور های سطح 1 درجه بندی می شوند و در سطح زیرین مغز و بالای غده هیپوفیز و تالاموس قرار دارند همچنین به علت مجاورت با عصب بینایی در صورت رشد بیش از حد مشکلات هورمونی و بینایی به وجود خواهند آورد
10. کوردوما
نوع نادری از تومور های دستگاه عصبی مرکزی که در استخوان جمجمه یا ستون فقرات رشد می کنند و می توانند به سایر بافت های اطراف اسیب وارد کنند
11. تومور های غیر هوچکینی لنفوما
لنفوما به تومور های مربوط به گلبول های سفید لنفوسیت ها اطلاق می شود که در افراد با نقص ایمنی خصوصا افرادی که الوده به ویروس HIVهستند شیوع بیشتری دارند این تومور ها اکثرا در سایر مناطق بدن وجود دارند اما تحت شرایطی خاص در دستگاه عصبی مرکزی بروز می کنند و لنفومای اولیه سلول های اعصاب مرکزی را به وجود می آورند
12. تومور های هیپوفیزی
بیشتر این تومور ها خوش خیم هستند و سرطانی نخواهند بود فقط در صورت رشد بیش از حد باعث فشار به سایر ارگان ها و اختلال عملکردشان خواهند شد.درمان سرطان مغز و نخاع