سرطان مری چیست؟
تومور های گوارشی یا سرطان دستگاه گوارش – مری محل عبور غذا از دهان به معده است و روزانه مواد غذایی مختلفی از مری عبور میکنند که ممکن است سطح سلول های پوشاننده مری را تحت تاثیر قرار دهند و زمینه آزار سلولی و در موارد خاص موجب سرطان مری شوند رایج ترین نوع سرطان ها در ارتباط با مری سرطان سلول های پوششی که همان سلول های سطحی که در ارتباط مستقیم با مواد غذایی هستند و بیشتر قسمت های فوقانی مری را درگیر میکنند و آدنوکارسینوما که توموری با منشاء غدد ترشح کننده موکوز می باشد و بیشتر قسمت تحتانی مری را درگیر می کنند.
علائم بیماری ممکن است به صورت
- کاهش وزن ناخواسته فرد
- سوء جذب مواد غذایی
- سوزش سر دل
- درد و ناراحتی هنگام بلع مواد غذایی
- احساس خفگی و گیر کردن لقمه غذایی
- استفراغ
- بازگشت مواد غذایی یا همان رفلاکس
- درد قفسه سینه
- خستگی
- سرفه های مزمن
- سکسکه
بروز نمایند
البته باید توجه داشت که همه این علائم ممکن است همیشه وجود نداشته باشند و بیمار این علائم را پس از پیشرفت بیماری بروز دهد با این حال از آن جایی که این علائم غیر اختصاصی هستند قضاوت درباره آن ها بر عهده پزشک خواهد بود
آیا ژنتیک از جمله دلایل ابتلا به سرطان مری می تواند باشد ؟
مانند بسیاری از سرطان ها و بدخیمی های دیگر علل دقیق ابتلا به سرطان مری نیز همچنان به طور کامل شناخته نشده اند با این حال الگوهای توارث ژنی خاصی شناسایی شده اند که می توانند در ایجاد سرطان مری موثر باشند جهش هایی که باعث تقسیم بیش از حد سلولی می شوند این ژن ها همچنین ممکن است پیام های مربوط به مرگ برنامه ریزی شده سلولی را نیز مختل کنند و باعث تشکیل توده شوند
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
- متخصصین بر این باورند که بعضی عادات باعث تشدید آسیب به سلول های پوشاننده مری خواهند شد مانند مصرف الکل ،سیگارو یا داشتن مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده که باعث ورود اسید معده به مری شده و در طولانی مدت باعث آسیب شدید خواهد شد و یا تنگی دریچه انتهایی مری به معده یا همان آشالازی مری
- هم چنین چاقی و عدم مصرف فیبر غذایی که در میوه و سبزی وجود دارد هم از دلایلی هستند که خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش میدهند
- افزایش سن هم با خطر ابتلا به سرطان مری ارتباط مستقیم دارد این سرطان همچنین در آقایان شیوع بیشتری دارد و در بعضی نژاد های خاص موارد بیشتری از ابتلا به آن گزارش شده .سرطان دستگاه گوارش
تست های تشخیصی و غربالگری
• تست های غیر تهاجمی مثل باریوم سولفات در این تست کپسول حاوی ماده رادیواکتیو را به بیمار میدهیم و با اشعه ایکس از ناحیه مورد نظر تصویر تهیه میکنیم
• اندوسکوپی روش تهاجمی تری بوده اما قدرت تشخیصی بهتری دارد به این صورت که لوله حاوی دوربین را وارد دستگاه گوارش فرد میکنیم و ناحیه مورد نظر را از نظر هرگونه ضایعه مشکوک بررسی مینمائیم
• تهیه بیوپسی یا نمونه برداری از محل ضایعه روش کارآمدی است که ماهیت زخم را برای ما مشخص میکند
• برای انجام بررسی های بیشتر به جهت متاستاز سرطان نیز میتوان از CT SCAN و PET SCAN و یا MRI استفاده نمود
درمان سرطان مری به چه صورت است؟
درمان سرطان مری به این صورت است که در صورت عدم وجود متاستاز با روش جراحی و آندوسکوپی تومور برداشته میشود در مواردی ممکن است پزشک قبل از انجام جراحی بیمار را تحت رادیو تراپی و یا شیمی درمانی قرار دهد تا بعد از کوچک تر شدن ضایعه اقدام به برداشتن تومور شود
هرکدام از روش های درمانی عوارض خاص خود را دارند جراحی ممکن است با خطر درد،خونریزی،اتصال ناخواسته مری به معده،مشکلات ریوی،تهوع،سوزش سر دل ،عفونت و یا مشکلات بلع همراه باشد
در رابطه با رادیوتراپی هم عوارضی مانند درد هنگام بلع،زخم های گوارشی،التهاب پوستی،خستگی
از عوارض شیمی درمانی نیز میتوان به نوروپاتی،درد،تهوع،خستگی و ریزش مو اشاره کرد
بعضی درمان های اختصاصی هم در موارد خاص توسط پزشک ممکن است انجام شود مانند قرار دادن لوله فلزی برای باز نگه داشتن راه مری در صورتی که قبلا انسدادی وجود داشته و یا تزریق مواد حساس به نور به داخل تومور و تاباندن نور به منظور از بین بردن تومور
تشخیص سرطان مری ممکن است در مراحل پیشرفته صورت بگیرد با این حال شانس بهبودی با تشخیص زودتر پروسه درمانی بهتری را طی خواهد کرد همچنین اگر تومور متاستازی نداده باشد و به سایر ارگان ها هجوم نبرده باشد بیمار شرایط بهتری خواهد داشت .سرطان دستگاه گوارش
راه های پیشگیری
بهترین راه داشتن یک رژیم سالم غذایی و پر از فیبر با مصرف میوه و سبزیجات خواهد بود در کنار این عدم مصرف سیگار و تنباکو همچنین الکل میتواند ریسک ابتلا به سرطان مری را کاهش دهد
سرطان معده چیست؟
سرطان معده نیز از سرطان های دستگاه گوارش محسوب می شود که در سال های اخیر به علت رژیم غذایی ناسالم و سبک زندگی مردم دنیا رو به افزایش است این سرطان در صورت تقسیم سلولی کنترل نشده سلول های معده به وجود می آیند
از دلایلی که ممکن است زمینه ساز سرطان معده باشند می توان به
• لنفوم
• سلول های سرطانی در سایر قسمت های بدن که ممکن است موجب متاستاز به معده شوند
• پولیپ های معده
• عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری
• عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان معده عبارتند از
• مصرف غذاهای شور وفرآوری شده
• مصرف غذاهای نیمه آماده و یا عدم پخت کامل مواد غذایی
• مصرف گوشت قرمز و الکل
• نداشتن فعالیت فیزیکی و ورزش
با این حال خطر ابتلا به سرطان معده در گروه های زیر بیشتر است
• افراد بالای ۵۰ سال
• جنس مرد
• استعمال دخانیات
• بعضی نژاد های خاص آسیایی برای مثال تعداد موارد گزارش شده از کشور هایی مثل ژاپن و کره جنوبی همچنین بلاروس بیشتر است
• افرادی که سابقه ابتلا به سرطان معده را در خانواده خود دارند
گرچه علائم سرطان معده در بیشتر مواقع تا مراحل شدید بیماری بروز نمی کند با این حال می توان به علائم زیر اشاره کرد
- تهوع و استفراغ
- سوزش سر دل مکرر
- از دست دادن اشتها و احساس سیری بلافاصله پس از مصرف حجم کمی از غذا
- کاهش وزن
- احساس نفخ مکرر
- یرقان
- دفع خون از مدفوع
- احساس خستگی مداوم
- درد معده که با مصرف غذا شروع می شود
راه های تشخیص سرطان معده کدام اند؟
برای تشخیص هرگونه ضایعه سرطانی پزشک می تواند برای بیمار از آندوسکوپی و یا CT_SCANاستفاده کند و در صورت لزوم از ضایعه نمونه برداری کند
اهمیت تشخیصی سرطان معده همچنین به علت های احتمالی آن به ریه ، گره های لنفی، کبد و استخوان است
پیشگیری از سرطان معده
بهترین راه پیشگیری رعایت رژیم غذایی کم چرب و داشتن فعالیت فیزیکی است
همچنین اثرات مثبت داشتن وزن متناسب و عدم مصرف دخانیات
سرطان روده بزرگ (کتوم)
سرطان رکتوم شایع ترین سرطان روده بزرگ و دومین علت مرگ بر اثر سرطان در خانم ها و سومین علت مرگ بر اثر سرطان در آقایان است
رکتوم از بخش های انتهایی روده بزرگ است قبل از کانال آنال و پس از سیگموئید
نشانه های ابتلا به سرطان رکتوم چیست؟
علائمی مانند
- از دست دادن اشتها
- خستگی مفرط و ضعف
- کاهش وزن ناخواسته
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- احساس ناراحتی مانند درد و نفخ
- علائم دیگری مانند
- تغییر در حرکات لوله گوارش
- درد در هنگام حرکات لوله گدارش
- احساس عدم تخلیه کامل پس از اجابت مزاج
- وجود موکوز یا خون در مدفوع
- کم شدن قطر مدفوع
- اسهال و یا یبوست
فاکتورهایی که فرد را مستعد ابتلا به سرطان رکتوم می کنند کدام اند؟
- افزایش سن
- برلی مثال افراد بالای 50 سال باید از سرطان رکتوم توسط پزشک غربالگری شوند
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان های روده بزرگ خصوصا رکتوم
- بعضی بیماری های دستگاه گوارش که زمینه زنتیکی دارند مانند
- بیماری ژنتیکیFAP
- FAMILIAL ADENOMATOUS POLYPOSIS
- پولیپ های آدنوماتوز فامیلی
- سندرم LYNCH
- شیوع این سرطان در افراد سیاه پوست بیشتر است که یکی از دلایل آن می تواند پایین بودن سطح رفاه اجتماعی و تغذیه
- مبتنی بر سبک زندگی نادرست باشد
- تجربه درمان با روش های رادیوتراپی