روشهای درمان رادیوتراپی D3
3-Dimensional Conformal Radiation Therapy (3D-CRT)
درمان سرطان با رادیوتراپی D3 – یکی از روش های درمان سرطان می‌باشد که در آن پرتودرمانی مطابق با شکل دقیق تومور انجام می‌شود.
درمان سرطان با رادیوتراپی D3 – در گذشته پرتودرمانی صرفا متناسب با طول و عرض تومور انجام می‌شد. که این مسئله باعث اثرگذاری بر بافت‌های سالم اطراف تومور و به دنبال خود عوارض جانبی زیادی را به همراه داشت. اما پیشرفت در روشهای عکس‌برداری امکان مکان‌یابی و درمان دقیق‌تر تومور را فراهم کرده‌است.
در واقع در این روش با هدف گذاری دقیق تومور و احتمال آسیب کم‌تر به بافت های سالم اطراف تومور می‌توان از درجات بالاتر پرتودرمانی استفاده کرد. هرچه از پرتودرمانی قوی‌تری در درمان استفاده شود احتمال تحلیل و یا ازبین رفتن تومور بیشتر می‌شود.
این روش از خیلی جهات شبیه به روش Intensity Modulated Radiation Therapy (IMRT) می‌باشد. که در هر دو روش پرتودرمانی با حفظ بافت سالم اطراف انجام می‌پذیرد. پزشک شما براساس شکل و مکان تومور شما تصمیم خواهد گرفت که کدام روش مناسب شما می‌باشد.
روش 3D-CRT چگونه انجام می‌شود؟
قبل از شروع درمان یک جلسه برای برنامه‌ریزی یا شبیه سازی تومور خواهید داشت که رادیولوژیست تصویرهای سه بعدی از تومور شما با یکی از متد‌های زیر ثبت می‌کند.
- CT scan
- MRI
- PET
- PET-CT
و سپس این تصاویر سه‌بعدی توسط کامپیوتر آنالیز شده و مدل پرتودرمانی متناسب با تومور طراحی می‌شود.
هر جلسه 3D-CRT در حدود ۳۰ دقیقه می‌باشد. و پزشک شما متناسب نوع تومور شما برنامه هفتگی درمان را مشخص می‌کند.
روش Intensity Modulated Radiation Therapy (IMRT)
نوع پیشرفته3D-CRT می‌باشد که از جمله مزیت های آن قابلیت تنظیم شدت هر شعاع پرتو ارسالی به سمت تومور می‌باشد. که باعث گسترده تر کردن توانایی متخصص در پرتودرمانی می‌باشد.
متغیر بودن دوز تابشی هر پرتو ارسالی IMRT را قادر می‌سازد تا همزمان چندین ناحیه در مسیر پرتو را با دوزهای مختلف درمان کند IMRT منجر می‌شود تا بافت سالم اطراف تومور پرتوهایی با دوز کم‌تر نسبت به تکنیک‌های قدیمی دریافت کنند. درنتیجه باعث کاهش عوارض رایج در روشهای پرتو درمانی می‌شود.
یکی از معایب IMRT مدت زمان طولانی هر درمان در مقایسه با روشهای دیگر می‌باشد. که این مشکل ممکن است در کودکان مهم باشد.
روش IMRT چگونه انجام می‌شود؟
در این روش همانند 3D-CRT قبل از شروع درمان یک جلسه برای برنامه‌ریزی یا شبیه سازی تومور خواهید داشت که رادیولوژیست عکس‌های سه بعدی از تومور شما با یکی از متد‌های زیر ثبت می‌کند.
- CT scan
- MRI
- PET
- PET-CT
و سپس این تصاویر سه‌بعدی توسط کامپیوتر آنالیز شده و مدل پرتودرمانی متناسب با تومور طراحی می‌شود. سپس انکولوژیست با در نظر گرفتن نوع، مکان و میزان دوز تابشی به بافت سالم و وضعیت عمومی بیمار تعداد جلسات درمان را مشخص می‌کند.
در ابتدای جلسه درمان، IMRT شما را بر روی میز درمان قرار می دهند ، با علامت گذاری بر روی پوست منطقه درمان را مشخص می کنند. ممکن است از دستگاه های قالب سازی شده ساخته شده برای شما، برای کمک به حفظ موقعیت مناسب استفاده شود چون ممکن است بیمار در حین اجرا جابجا شود درحالی که در این روش ثابت بودن بیمار بسیار اهمیت دارد. جلسات درمانی معمولاً بین۱۵ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد.
در طی این روش و بعد از آن چه احساسی خواهم داشت؟
مانند سایر درمان های پرتودرمانی خارجی ، در طی درمان با IMRT هیچ دردی إحساس نمی کنید. با این حال ، اگر بیمار به دلیل موقعیت درمانی یا دستگاه های موقعیت یابی دچار ناراحتی شود ، می توان دستگاه را متوقف کرد. با پیشرفت درمان ، برخی از بیماران ممکن است عوارض جانبی مرتبط با درمان را تجربه کنند. ماهیت عوارض جانبی به ساختارهای طبیعی بافت نزدیک تومور که تحت تابش هستند بستگی دارد.
عوارض جانبی پرتودرمانی شامل مشکلاتی است که در نتیجه خود درمان و همچنین در اثر آسیب اشعه به سلولهای سالم در ناحیه درمان ایجاد می شود.
تعداد و شدت عوارض جانبی شما به نوع تابش و دوز تجویز شده و بخش تحت درمان بستگی دارد. عوارض جانبی را به پزشک ذکر کنید تا بتواند در کنترل آنها کمک کند.
پرتودرمانی می تواند عوارض جانبی زودرس و دیررس ایجاد کند. عوارض اولیه در طی درمان یا بلافاصله پس از آن اتفاق می افتد و معمولاً طی چند هفته برطرف می شوند. عوارض جانبی متداول اولیه پرتودرمانی شامل خستگی و یا مشکلات پوستی است. پوست در ناحیه درمان ممکن است حساس تر ، قرمز ، تحریک شده یا متورم شود. سایر تغییرات پوستی شامل خشکی ، خارش ، پوست اندازی و تاول زدن است.
بسته به منطقه تحت درمان ، سایر عوارض جانبی اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ریزش مو در ناحیه درمان
- مشکلات دهان و مشکل در بلعیدن
- مشکلات خوردن و هضم غذا
- اسهال
- تهوع و استفراغ
- سردرد
- درد و تورم در ناحیه درمان
- تغییرات ادرار و مثانه
عوارض جانبی دیررس ، که نادر است ، ماهها یا سال ها پس از درمان رخ می دهد و گاهی دائمی می باشد. عبارتند از:
- تغییرات مغزی
- تغییرات نخاع
- تغییرات ریه
- تغییرات کلیه
- تغییرات روده بزرگ و راست روده
- ناباروری
- تغییرات مشترک
- ورم لنفاوی
- تغییر دهان
- سرطان ثانویه
در اثر پرتودرمانی احتمال ابتلا به سرطان اندکی وجود دارد. به دنبال پرتودرمانی برای سرطان ، شما به طور منظم توسط انکولوژیست خود ارزیابی می شوید از نظر عوارض و همچنین ابتلا به سرطان های جدید یا برگشت دوباره سرطان بررسی می شوید.درمان سرطان با رادیوتراپی D3