درمان سرطان پستان با رادیوتراپی فلش

رادیوتراپی فلش: چیست، چرا و چگونه؟

درمان سرطان پستان با رادیوتراپی فلش – پرتودرمانی با دوز فوق العاده بالا (FLASH) روش جدیدی برای درمان تومورهای ناشی از سرطان  است.

تخمین زده می شود که از هر دو نفر در بریتانیا که پس از سال 1960 متولد شده اند، یک نفر در طول زندگی خود به نوعی سرطان مبتلا می شود.

رادیوتراپی (یک پرتو درمانی غیرتهاجمی که به سلول های تومور آسیب می زند و آنهارا می کشد) در 30 تا 50 درصد از این موارد بخشی از درمان را تشکیل می دهد.

متأسفانه درمان  رادیوتراپی به بافت سالم اطراف تومور نیز آسیب می رساند از طرفی موفقیت درمان بستگی به تجویز دوز بالایی از تابش برای از بین بردن سلول های تومور بدون ایجاد تخریب شدید به بافت های اطراف دارد.

رادیوتراپی فلش (FLASH-RT) یک تکنیک جدید است که شامل درمان تومورها با میزان دوز فوق العاده بالا است که در واقع آسیب به بافت طبیعی اطراف تومور را کاهش می دهد و در عین حال میزان  اثر  آن در از بین بردن تومورها با میزان اثر دوز معمولی (CONV-RT) برابری می کند. ). با این حال، هنوز اطلاعات کمی در مورد مکانیسم‌های روش FLASH وجود دارد.

سمیت بافتی

• اولین بار در سال 1960 مشخص شد که سلول‌های غیرسرطانی که در معرض میزان دوز بالاتر پرتودرمانی قرار می‌گیرند، نسبت به سلول‌هایی که در معرض میزان دوز معمولی قرار می‌گیرند، بیشتر زنده میمانند. این امر اخیراً توسط مطالعات روی موش‌ها تأیید شده است، که یکی از این آزمایشات آسیب ریوی کمتری را در قفسه سینه موش‌هایی که با  روش رادیوتراپی FLASH-RT درمان شده‌اند در مقایسه با آنهایی که با CONV-RT (روش معمولی با دوز قبلی)  درمان شده‌اند، نشان داد.
• در مطالعه دیگری، موش‌هایی که در معرض تابش کل مغز با میزان دوز معمولی قرار گرفتند، در آزمایش‌های تشخیص در مقایسه با موش‌هایی که با دوزهای یالاتری تحت درمان قرار گرفتند، عملکرد بسیار بدتری داشتند.
• واکنش های پوستی ناشی از پرتودرمانی می تواند شامل قرمزی و شکنندگی باشد و نشان داده شده است که در جوندگان تحت درمان با FLASH-RT در مقایسه با CONV-RT این عوارض بسیار کاهش یافته است.
• رادیوتراپی FLASH-RT همچنین در یک مطالعه که واکنش پوستی یک بچه خوک را با میزان دوزهای مختلف پرتودرمانی مقایسه کرد، میزان کمتری عوارض داد.
• مطالعه دیگری که شامل درمان سرطان بینی در گربه‌ها با FLASH-RT بود، بهبود کامل تومورها را با کمترین ضربه به بافت‌های اطراف نشان داد.

تحقیق در مورد تاثیر رادیوتراپی FLASH برای تعیین چگونگی استفاده از آن در یک سناریوی بالینی برای درمان بیماران سرطانی ارزشمند است.

پاسخ ضد تومور

بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که علاوه بر کاهش سمیت بافتی، استفاده از روش FLASH-RT همچنین پاسخ توموری مشابه CONV-RT ( یا همان رادیوتراپی با دوز معمولی )را ایجاد می‌کند.

• یکی از این مطالعات، موش‌هایی را با سرطان سینه و پیوندهای سرطان سر و گردن که در معرض FLASH-RT یا CONV-RT قرار گرفته بودند، مقایسه کرد. هیچ تفاوتی در موفقیت درمان بین دو روش وجود نداشت.
• در مطالعه دیگری، درموش‌هایی  که سلول‌های سرطانی به ریه‌هایشان تلقیح شد، برای اندازه‌گیری بزرگی تومور ،تحت تابش و سی تی اسکن قرار گرفتند. تومورهای موش های تحت درمان با FLASH-RT کوچکتر از موش های تحت درمان با CONV-RT بود.

بنابراین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه FLASH-RT حتی ممکن است یک پاسخ ضد توموری برتری نسبت به روش عادی یا همان CONV-RT ایجاد کند.

عوامل موثر

عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند بر میزان تاثیر رادیوتراپی FLASH تأثیر بگذارند، از جمله :

• میزان هر دوز تابش شده
• میزان کل دوز دریافتی
• میزان تابش در هر دقیقه(pulse rate)
• تقسیم‌بندی میزان کل دوز
• روش تابش

میزان دوز مورد نیاز برای اثرگذاری رادیوتراپی FLASH نیز ممکن است بسته به بافت آسیب دیده و روش درمان متفاوت باشد.

مکانیسم کاهش اکسیژن

اینکه دقیقاً چرا رادیوتراپی FLASH تا این حد تاثیرگذار است، هنوز به طور کامل درک نشده است، اما فرضیه هایی مطرح شده است. بافت‌های هیپوکسیک (بافت‌هایی که از اکسیژن محروم هستند یا اکسیژن کمتری دریافت میکنند) نسبت به بافت‌هایی که به خوبی اکسیژن دارند در برابر تشعشع مقاوم‌تر هستند (و در نتیجه احتمال آسیب کمتری دارند). بنابراین تصور می‌شود که تفاوت در سمیت بافتی بین FLASH-RT و CONV-RT ممکن است به دلیل ایجاد هیپوکسی در میزان دوز فوق‌العاده بالا در سلول ها و مقاومت سلولها متعاقب آن باشد. یعنی هر چه اکسیژن رسانی به بافتی کمتر باشد، آن بافت کمتر تحت تأثیر رادیوتراپی قرار میگیرد. درست مثل مکانیسم کلاهک یخ در کاهش ریزش مو ناشی از شیمی درمانی و رادیوتراپی.

تاثیر روی سیستم ایمنی

تئوری پیشنهادی دیگر برای اثر رادیوتراپی FLASH نوع پاسخ ایمنی است . در رادیو تراپی FLASH ، به دلیل اینکه زمان درمان کوتاه‌تر است، لنفوسیت‌های کمتری (گلبول‌های سفید خون درگیر در سیستم ایمنی) تحت تأثیر تابش قرار می‌گیرند.

یک آزمایش نشان داد در موش‌ها به دنبال FLASH-RT در مقایسه با CONV-RT  فعالیت سیستم ایمنی کمتر تحت تأثیر قرار گرفته است.

سایر پاسخ‌های بیولوژیکی مانند آسیب DNA و التهاب نیز می‌توانند در این امر نقش داشته باشند و مطالعات بیشتری برای شفاف‌سازی مورد نیاز است.

کاربردهای بالینی  در درمان سرطان پستان با رادیوتراپی فلش

در نهایت، تحقیق در مورد تاثیر رادیوتراپی FLASH برای تعیین چگونگی استفاده از آن در یک سناریوی بالینی برای درمان بیماران سرطانی مهم است.

• می‌توان از این روش در کلینیک برای افزایش دوز کل در درمان تومورهای مقاوم به تشعشع که در حال حاضر با پیامدهای بدتر بیمار مرتبط هستند، استفاده کرد، زیرا دوز بالاتر می‌تواند بدون آسیب شدید به بافت اطراف استفاده شود.
• همچنین می‌توان از آن در مواردی استفاده کرد که رادیوتراپی کنترل خوبی روی تومور دارد اما با سمیت بافتی همراه است، زیرا همان دوز را می‌توان تجویز کرد اما سمیت کمتری نسبت به روش معمولی یا CONV-RT دارد.

یک بیمار انسانی با روش FLASH-RT درمان شده است. او یک نوع لنفوم تهاجمی داشت و قبلاً با روش معمولی درمان شده بود که باعث واکنش شدید پوست اطراف ضایعات  شده بود و ماه ها طول کشید تا بهبود یابد. یک تومور با موفقیت با FLASH-RT درمان شد و فقط قرمزی و التهاب خفیف در اطراف ناحیه تحت درمان داشت.

به هر حال هنوز مطالعات زیادی برای درک بهتر مکانیسم های بیولوژیکی  مداخل در تاثیرات بسیار مفید FLASH وجود دارد که باید انجام شود.